Voorbereiding

Voor de vijftiende pleeggrootouderdag hebben we de samenwerking gezocht met de pleegzorgvoorzieningen van Noord-Holland. Spirit, Parlan en Kenter waren bereid om deze dag gedeeltelijk te faciliteren. Vanwege hun beperkte financiële mogelijkheden was de SBPN genoodzaakt om aanvullende bronnen van financiering aan te boren. We dienden daarom een aanvraag in bij Kinderpostzegels. In juni 2019 kregen we groen licht. De fondsaanvraag van de SBPN ten behoeve van de landelijke pleeggrootouderdag 2019 was goedgekeurd!

Naast Kinderpostzegels vonden we een aantal andere sponsors bereid om een financiële bijdrage te leveren aan de dag: Conclusion, KWD, via crowdfunding een aantal pleeggrootouders en de William Schrikker Pleegzorg.

Ook trokken we de stoute schoenen aan en schreven een brief naar het koningshuis met de vraag om iemand af te vaardigen naar de pleeggrootouder- en kleinkinddag 2019. Tot onze grote verrassing kregen wij de toezegging dat Prinses Beatrix haar opwachting zou maken. Naast blijdschap over dit goed nieuws, betekende dit echter ook dat de voorbereidingen extra zorgvuldig uitgevoerd moesten worden om de veiligheid van de prinses op deze dag te kunnen garanderen. Een apart protocol moest worden opgevolgd. Maar dat hadden we er graag voor over!

Programma op de dag zelf

Pleeggrootouders stroomden met hun kleinkinderen vanaf 10.00 uur binnen en konden aansluiten bij thematafels om in gesprek te gaan met andere grootouders. De kinderen werden om 10.30 opgehaald door Samba Salad en/of medewerkers van de Meent voor de ijspret of door vrijwilligers voor het schminken en knutselen.

Ondertussen waren 24 wethouders, beleidsmaker, vertegenwoordigers van verschillende gemeenten en pleegzorgvoorzieningen bij elkaar om zich via een analyse te buigen over de vraag hoe in 5 jaar tijd het aantal uithuisgeplaatste kinderen dat bij hun grootouders woont, verdubbeld kan worden (zie het verslag van deze bijeenkomst onder het kopje Inspiratiesessie op de website).

Om 11.00 uur zat iedereen klaar in de grote zaal voor het plenaire gedeelte.

Buiten arriveerde Prinses Beatrix. Na de officiële begroeting door burgemeester Bruinooge van Alkmaar ontving zij een bos bloemen van kleinkind Lucy. Jos Verhoeven, secretaris van de SBPN en zijn vrouw Bep, begeleiden de Prinses tijdens haar bezoek. 

Om 11.10 uur kwam de Prinses de zaal binnen en kreeg van iedereen een warm applaus. Haar aanwezigheid voelde als erkenning voor de bijzondere en waardevolle rol die pleeggrootouders hebben in het leven van hun kleinkinderen.

Mirte Loeffen, voorzitter van de SBPN, heette de Prinses als “Oma der Nederlanden” welkom en verwoordde daarmee de verbondenheid met elkaar.

Elly Konijn-Vermaas, wethouder van de gemeente Alkmaar hield een hartverwarmend betoog over de bijzondere betekenis van grootouders voor hun kleinkinderen en vooral wanneer zij niet bij hun ouders kunnen opgroeien.

Vervolgens gingen we luisteren naar een lezing van Mariëlle Bahlmann van Defence for Children (DfC) over de rechten van het kind.

Prinses Beatrix woonde deze bij. Vervolgens vertrok zij om met twee pleeggrootouderparen en hun kleinkinderen in gesprek te gaan. Deze gesprekken verliepen in een goede en open sfeer.

Ook bezocht de Prinses de andere kleinkinderen tijdens hun eigen programma met Samba Salad en op het ijs.

Om 12.10 uur vertrok Prinses Beatrix, nadat zij uitvoerig Jos en Bep bedankt had voor hun rol als gastvrouw en -heer en ook haar waardering uitsprak voor het bestaan van en ook hun inzet bij de SBPN.  Een geslaagd bezoek!

Na de lezing van Defence for Children hield Henk Voerman samen met zijn collega Shinta de Haan een lezing over nalatenschap en erfenissen.

Toen was het pauze. Grootouders en kleinkinderen kwamen lunchen. 

Om 13.30 uur gingen vijf verschillende workshops van start (zie verderop de verslagen van deze sessies) en vervolgden de kinderen hun eigen programma. Alle workshops werden twee keer gegeven. Ook kon er worden geknutseld en was het mogelijk om verdiepingsvragen te stellen aan de nalatenschapsmakelaars. Kinderpostzegels had een stand in de gang waar onder andere informatie kon worden ingewonnen over de subsidiemogelijkheid “kamer voor een pleegkind”

Om 15.30 uur was iedereen terug in de grote zaal. De kinderen gaven een spetterende voorstelling met muziek en dans. Ongelooflijk wat zij in zo korte tijd hadden geleerd! 

Na een afsluitend drankje vertrokken alle deelnemers, voorzien van een goodiebag.  Tijdens het afscheid nemen hoorden we veel complimenten. Iedereen leek voldaan en blij!

Een bijzondere dag in de geschiedenis van de pleeggrootouderdagen, met dank aan iedereen die heeft bijgedragen aan het financieren en laten slagen van deze dag!

Inhoud van de lezingen en de workshops

Inspiratie-sessie

Parallel aan de thematafels tijdens de inloop vond een inspiratiesessie plaats met wethouders, jeugdzorgprofessionals en beleidsmakers.

Het onderwerp van de sessie luidde: In 5 jaar tijd verdubbeling van het aantal uithuisgeplaatste kinderen dat bij hun grootouders woont: hoe dan?

Aan de hand van een analyse werden de sterke en de zwakke kanten van het pleeggrootouderschap onderzocht. Vervolgens stond de groep stil bij de vraag wat er zou moeten gebeuren om tot meer plaatsingen van uithuisgeplaatste kinderen bij hun grootouders te komen.

Samenvattend hebben we geconcludeerd dat er meer focus moet komen te liggen op de mogelijkheden die deze specifieke groep grootouders heeft. Er is veel potentie, er liggen kansen, maar er zijn ook bedreigingen.

Er zal gewerkt moeten worden aan bewustwording, preventie en systeemgerichte hulp op maat willen we mogelijkheden van grootouders goed benutten.

Er is winst te behalen bij gemeenten en wijkteams: een integrale aanpak, oog en oor hebben voor de mogelijkheden, op tijd actie ondernemen en waar mogelijk regelingen aanpassen is wat ons te doen staat!

De SBPN is van plan hier komend jaar een vervolg aan te geven.

Lezingen

  • Lezing door Mariëlle Bahlmann van Defence for children over het kinderrechtenverdrag

Op 20 november 1989 namen de Verenigde Naties het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind aan. In dit Kinderrechtenverdrag staan 54 artikelen met afspraken over de rechten van kinderen en jongeren tot 18 jaar. Bijna alle landen in de wereld hebben het Kinderrechtenverdrag ondertekend. Nederland ook, sinds 1995. Na ratificering van het verdrag moet een land zich aan het verdrag houden. Een land moet er dan voor zorgen dat alle wetten en regels zo worden aangepast dat zij voldoen aan de eisen die het verdrag stelt.

Het belang van het kind moet bij alle beslissingen centraal staan.

Na deze inleiding hield Mariëlle haar lezing over drie belangrijke rechten van het kind in relatie tot een mogelijke plaatsing bij grootouders:

Artikel 13: Het kind heeft het recht op vrijheid van meningsuiting; dit recht omvat mede de vrijheid inlichtingen en denkbeelden van welke aard ook te vergaren, te ontvangen en door te geven, ongeacht landsgrenzen, hetzij mondeling, hetzij in geschreven of gedrukte vorm, in de vorm van kunst, of met behulp van andere media naar zijn of haar keuze.

Dit artikel houdt onder andere in dat een kind het recht heeft zijn mening te uiten wanneer het door omstandigheden niet bij zijn ouders kan opgroeien. Het gesprek met het kind over de ontstane situatie en het luisteren naar wat het kind te zeggen heeft, zijn essentieel om te voldoen aan dit recht. Een kind moet dus ook aan kunnen geven of het graag bij de grootouders zou willen wonen.

Artikel 20: 1. Een kind dat tijdelijk of blijvend het verblijf in het gezin waartoe het behoort, moet missen, of dat men in zijn of haar eigen belang niet kan toestaan in het gezin te blijven, heeft recht op bijzondere bescherming en bijstand van staatswege.
2. De Staten die partij zijn, waarborgen, in overeenstemming met hun nationale recht, een andere vorm van zorg voor dat kind.
3. Deze zorg kan, onder andere, plaatsing in een pleeggezin omvatten, kafalah volgens het Islamitische recht, adoptie, of, indien noodzakelijk, plaatsing in geschikte instellingen voor kinderzorg. Bij het overwegen van oplossingen wordt op passende wijze rekening gehouden met de wenselijkheid van continuïteit in de opvoeding van het kind en met de etnische, godsdienstige en culturele achtergrond van het kind en met zijn of haar achtergrond wat betreft de taal.

Dit artikel houdt in dat voor uit huis geplaatste kinderen de meest passende vervanging voor het oorspronkelijke gezin gezocht moet worden, rekening houdend met de eigen achtergrond en de waarborg op continuïteit. Steeds wisselende plaatsingen staan hier vanzelfsprekend haaks op. Aangezien plaatsingen bij grootouders gemiddeld genomen een duurzaam karakter hebben en aansluiten bij de etnische, godsdienstige en culturele achtergrond van het kind, is ook op basis van dit artikel de verkenning van de mogelijkheid tot plaatsing van een kind bij grootouders legitiem.

Artikel 30: In die Staten waarin etnische of godsdienstige minderheden, taalminderheden of personen behorend tot de oorspronkelijke bevolking voorkomen, wordt het kind dat daartoe behoort niet het recht ontzegd samen met andere leden van zijn of haar groep zijn of haar cultuur te beleven, zijn of haar eigen godsdienst te belijden en ernaar te leven, of zich van zijn of haar eigen taal te bedienen.

In dit artikel wordt nogmaals de nadruk gelegd op het recht van het kind verbonden te blijven met zijn eigen (culturele) achtergrond, dus het liefst en waar mogelijk binnen de eigen familie.

  • Lezing van Henk Voerman en Shinta de Haan “Je kunt hetzelf”

Deze lezing ging over erfrecht en fiscale regelingen in relatie tot de rol als pleeggrootouder; een niet te verwaarlozen onderwerp. Formeel zijn de eigen kinderen van grootouders de erfgenamen. Wil je de kleinkinderen betrekken bij de erfenis, dan zul je dit apart moeten regelen.

Ook legden Henk en Shinta uit dat een levenstestament een belangrijke kwestie is waar men zich over zou moeten buigen: wie regelt de juridische en medische zaken wanneer één van de partners wilsonbekwaam wordt? Wanneer dit niet van te voren formeel is vastgesteld, zal de wilsbekwame partner alleen niets kunnen regelen, waarvoor instemming van beide partners vereist is.

Beiden pleitten ervoor deze zaken zelf en op tijd te regelen. Nalatenschapsmakelaars kunnen u hierbij ondersteunen.

Presentatie “Je kunt het zelf!” downloaden: [Klik hier]. U komt op een volgende pagina. Daar kunt u klikken op de link met de naam ‘? attachment id=2405’. In de meeste gevallen opent de presentatie dan in PDF-formaat. Dit bestand kunt u printen of opslaan op uw computer. In sommige gevallen werkt dat niet omdat u browser niet is ingesteld op het inzien van PDF-bestanden. In dat geval kunt u met een rechtermuisklik op het bestand kiezen voor ‘Doel opslaan als’. U kunt dan de presentatie eerst opslaan op uw PC en vervolgens openen en/of afdrukken.

Workshops

Workshop 1:  Marjanne Boesenkool en Corinne Louter “Van opa en oma naar pleeggrootouder: waar loop je tegen aan?”

In deze workshop werd stilgestaan bij de veranderende rol die je als grootouder krijgt wanneer jezelf voor de kleinkinderen gaat zorgen. De dilemma’s die dan ontstaan en de aanpassingen die noodzakelijk zijn. Op welke manier kun je daarbij ondersteuning krijgen en wat hebben pleeggrootouders nodig om deze taak goed te kunnen vervullen?

Op de stoelen lagen naast pleegzorg folders goudkleurige labels waarmee Marjanne en Corinne  wilden zeggen:     Jullie hebben goud in handen!

Op een bord hingen zes hoedjes met de boodschap dat grootouders minsten zes verschillende petten op moeten hebben wanneer zij pleeggrootouder worden:

  1. Opa en oma
  2. Professional
  3. Pleegzorg
  4. Opvoeder
  5. (Soms) Ook nog werken
  6. Verandering van sociale contacten

Er ontstond direct al een levendige discussie tussen de pleeggrootouders die heel veel herkenden in het besprokene. Onder andere de verschillende uitdagingen waar de pleeggrootouders voor komen te staan werden benoemd. Ook werden er tips en aanwijzingen gegeven. Toen de workshop na drie kwartier moest stoppen was er eigenlijk genoeg gespreksstof voor nóg een sessie!

Workshop 2: Kurtly Janga van Qpido, centrum voor seksuele weerbaarheid, onderdeel van Spirit “Sexting en Grooming”

Sexting  en Grooming is iets wat de laatste jaren steeds vaker voorkomt onder de jeugd. Zeker nu  kinderen en jongeren via sociale media onderling gemakkelijk bereikbaar zijn. Zo wisselen jongeren via het net alles uit wat er in hun leven belangrijk is zoals foto’s, verliefdheden en bijzondere gebeurtenissen. Ze zoeken regelmatig informatie en steun via chatsites.

Sexting gaat over het verspreiden of delen van seksueel getinte foto’s of berichten via sociale media.

Bij Grooming doen volwassenen zich voor als tieners en sluiten zo vriendschap via sociale media. Als zij het vertrouwen van de jongere hebben proberen ze afspraakjes te maken met slechte bedoelingen die kunnen leiden tot traumatische ervaringen met kwalijke gevolgen.

Tijdens de workshop legden de medewerkers van Qpido  uit hoe je kan herkennen dat je kind bezig is met dit soort praktijken. Zij benadrukten dat je de risico’s altijd bespreekbaar moet maken met het kind en het best er al mee kan beginnen op het moment dat het zelfstandig het internet opgaat.

Workshop 3: Riet Portengen over “Polariteitsdenken”

Riet legde uit hoe het polariteitsdenken werkt en hoe je ermee om kunt gaan.

Polariteit is een twee-eenheid. Een spanningsveld tussen twee uitersten die niet zonder elkaar kunnen. Bijvoorbeeld verzorgend versus loslatend. Het is een op- en neergaande beweging, waarbij we uiteindelijk zoeken naar balans. Dit is bepalend voor ons gedrag en de keuzes die we maken.

Deelnemers van de workshops kwamen met voorbeelden waarin de er sprake was van dit spanningsveld. Riet dacht met hen mee en gaf advies vanuit het polariteitsprincipe. De voorbeelden waren herkenbaar en riepen veel emotie op bij grootouders. Elkaar steunend en voorzien van adviezen door Riet gaven de deelnemers na afloop van de workshop aan dat zij meer bagage hadden gekregen om problematische situaties aan te pakken.

Workshop 4: Roland Verdouw, Kinder- en Jeugdpsychiater bij Pluryn/Intermetzo en Daniëlle Steggink, psychomotorisch Therapeut bij Kenter Jeugdhulp: “Een neurosequenciële lens”

Daniëlle en Roland gaven ons een inkijkje in het neurosequentieel model van de Amerikaanse psychiater Dr. Bruce Perry. Aan de basis van dit model ligt de kennis over het brein.

Het brein bestaat uit drie delen: het onderste deel is het reptielenbrein, het middelste deel het zoogdieren brein en het bovenste deel het deel dat typisch menselijk is.

In het reptielenbrein zitten automatische processen, zoals de bloedsomloop en slaap. In het zoogdierenbrein zitten relationele vaardigheden en in het deel dat typisch menselijk is, het vermogen tot zelfreflectie.

Trauma’s hebben hun uitwerking op het reptielenbrein. Als er in de basis een beschadiging heeft plaatsgevonden door geweld of andere nare ervaringen, is het lastig om op de er boven liggende delen (relationeel en in het nadenken over je eigen gedrag) goed te functioneren.

Tijdens de workshop dacht Mirte: aaaaah nu snap ik waarom mijn pleegzoon in de winter zonder jas naar buiten gaat of zich op school zo lastig kan concentreren. De beschadiging in het onderste deel verhindert het functioneren in de hoger gelegen delen. Met mij waren er veel grootouders in de zaal die ook hun aha moment beleefden.

Voor geïnteresseerden is er het boek: De jongen die opgroeide als een hond, geschreven door: ja wel: Dr Bruce Perry, de grondlegger van het neurosequentieel model.  

Workshop 5: Evelyn Visschedijk, digitaal strandjutter/teamlid van Garage 2020, onderdeel van Spirit over “Innovatie in de jeugdhulpverlening”

Met veel enthousiasme gaf Evelyn een inkijk over hoe vernieuwde inzichten en oplossingen in de jeugdzorg tot stand komen in Garage 2020, een landelijk netwerk van innovatiewerkplaatsen.

De deelnemers wilden het graag hebben over (spel)computers en het gebruik van een mobiel door hun kleinkinderen. Hoe ga je daar adequaat mee om?

Evelyn kwam met duidelijke tips en handvatten. Voorzien van nieuwe inzichten in digitale materie verlieten de deelnemers de workshop.

Creatieve workshop door Trudy Goosens

Een ontspannende bezigheid waar graag gebruik van werd gemaakt. Er werden kerstboommutsjes gemaakt van toiletrolletjes en wol, of kaarten met (eigen) spreuken erop die versierd konden worden. De dames waren zo leuk bezig dat ze het jammer vonden dat ze moesten stoppen aan eind van de dag.

Het kinderprogramma

  • De Icegames

Kleinzoon Lucas heeft het op zich genomen een verslag te schrijven over het gebeuren op het ijs:

De kinder-workshop ice-games werd gegeven aan telkens twee groepen kinderen en die konden dan leren schaatsen achter een blauwe plastic zeehond.

Er waren zelfs jongens die hun eigen schaatsen hadden meegebracht om te gaan schaatsen. Ook waren er ijsfietsen. Dat was een groot wiel met trappers eraan en een zitje waarmee je over het ijs kon rijden. De kinderen die dat deden hadden er zichtbaar plezier in.

Jongen’s en meisjes die al konden schaatsen, konden ook ijshockey leren en pucks in gaten slaan om goals te leren maken. Er waren 3 instructeurs die de kinderen alles uitlegden.

Niet alleen kinderen deden ijsspelletjes. Ik zag ook opa’s en oma’s die met stenen over het ijs gleden. Dat was curling een soort petanque, maar dan met stenen glijden over het ijs.

Iedereen had veel plezier zoals ook alle anderen die ik op deze dag gezien heb.

  • Schminken en knutselen voor de jongste deelnemers

Gedurende de hele dag konden de kinderen zich laten schminken. Prachtige maskers werden op hun gezicht getoverd. En er waren natuurlijk papier, lijm, kleurpotloden en verf om creatief aan de gang te gaan. In de knutselruimte voor de jonge kinderen heerste een ontspannen sfeer. Iedereen was lekker bezig.

  • Samba Salad, muziektheater voor kinderen

De kinderen werden onderverdeeld in drie leeftijdsgroepen. Afhankelijk van de leeftijd werd er gezongen, gedanst en/of muziek gemaakt.

Met veel plezier en enthousiasme gingen de kinderen gedurende de dag gezamenlijk een voorstelling instuderen. Danspasjes, mime, bewegen als een aapje, geluiden maken als een gevaarlijk dier, trommelen, ritmes slaan, zingen en optreden als één groep. Dit alles begeleid door opzwepende gitaarmuziek en zang van Herman Link, Rita Iny en hun dochter Maya Link. Het was een feest om naar de spetterende eindvoorstelling te kijken!

We kijken terug op een bijzonder mooie pleeggrootouderdag en zijn blij dat bijna 300 grootouders, kleinkinderen, professioneels en beleidsmaker de weg naar deze dag hebben gevonden.

Het bezoek van Prinses Beatrix zorgde natuurlijk voor een extra feestelijk tintje en de extra media-aandacht was mooi meegenomen. De SBPN is blij dat de zorg van grootouders voor hun kleinkinderen een steeds bekender fenomeen wordt. In alle huidige zorgen over het functioneren van jeugdzorg zijn zij een baken van continuïteit. Wij koesteren jullie dan ook zeer en hopen dat allen ook in 2020 als ambassadeur op willen treden voor deze bijzondere vorm van opvang voor kinderen die niet thuis kunnen wonen! 

Kriebelt het om meer te betekenen? Neem dan contact op met het bestuur. Extra handen, hoofden en harten zijn altijd welkom!

PROGRAMMABOEKJE

U kunt het programma downloaden: [Klik hier] voor het programmaboekje in printformaat. U komt op een volgende pagina. Daar kunt u klikken op de link met de naam ‘? attachment id=2380’. In de meeste gevallen opent het programmaboekje dan in PDF-formaat. Dit bestand kunt u printen of opslaan op uw computer. In sommige gevallen werkt dat niet omdat u browser niet is ingesteld op het inzien van PDF-bestanden. In dat geval kunt u met een rechtermuisklik op het bestand kiezen voor ‘Doel opslaan als’. U kunt dan het programmaboekje eerst opslaan op uw PC en vervolgens openen en/of afdrukken.